11.04.2023 TARIM VE HAYVANCILIK HABERLERİ

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Eyüp Selim Köksal, “Büyük alanda suyu yönetiyorsanız, kimin ne kadar kullandığını bilmek zorundasınız. Bu, uydu ve İHA sistemleriyle artık mümkün. Bu bize sulamada israf ettiğimiz suyu geri kazanma, israf etmeme, sulamada kaybedilen suyu azaltma gibi kolaylık sağlayacak.” dedi.

Köksal, AA muhabirine, tarımsal üretimde verimi artırmak, suyu doğru yönetmek, bitki gelişimi ile hasattan önce verimi sağlama gibi konuların tarım teknolojileriyle doğru şekilde yönetilebileceğini söyledi.

Tüm dünyada bu alanda çeşitli teknolojiler kullanıldığına işaret eden Köksal, “Tarım, teknolojinin en yoğun kullanılacağı sektörlerden biri. OMÜ Ziraat Fakültesinde tarımsal sulamada dijitalleşme konusunda yaklaşık 20 yıldır çalışma yürütüyoruz. Tarımda dijitalleşme, meteorolojik parametrelerin ölçümüyle başlıyor. En yoğun kullanılan uydu sistemlerinden alınan dijital veridir. Son zamanlarda buna insansız hava araçlarıyla alınan dijital veriler de eklendi.” diye konuştu.

Uydu sistemleri ve insansız hava araçlarından (İHA) alınan verilerin tarımda büyük önem kazandığını vurgulayan Köksal, şöyle devam etti:

“Toprak ve bitkiye monte edilen sensörlerden de bahsetmek lazım. Bu verileri aldık, ne işi yarayacak? Bu verileri doğru hesaplama yöntemleriyle bilgiye dönüştürmemiz lazım. Biz de bu boşluğu doldurmaya çalışıyoruz. Bu konuda TÜBİTAK ve üniversitemizin desteğiyle çeşitli projeler yürüttük, halen de yürütüyoruz. Avrupa Birliğince desteklenen projelerimiz var. Aldığımız veriler ne anlama geliyor, tarımda bunu ne için kullanabiliriz, verimi artırmak için başta su olmak üzere kaynakların etkin kullanılması neye hizmet eder, bunu çiftçi seviyesine nasıl indirebiliriz? Bu konuda AR-GE çalışmalarımız devam ediyor.”

– “Bu teknolojiler bize hasattan önce verimle ilgili çok büyük pencere açıyor”

Uydu ve İHA sistemleriyle verileri çeşitli bilgilere dönüştürebildiklerini dile getiren Köksal, çok büyük arazilerde bile ne kadar suya ihtiyaç duyulduğu, ne kadar alanın sulandığı, bitkilerin gelişimi gibi pek çok konuların anlık izlenebildiğini anlattı.

Bu sayede insan gözüyle takip edilemeyecek kadar büyük arazilerin analiz edilebildiğine dikkati çeken Köksal, “Arazinin bir bölümünde sulamadan, gübrelemeden, zararlı etkisinden kaynaklı sorun varsa uydu ve İHA teknolojisi bu sorunların hızlı şekilde belirlenmesine olanak tanıyor. Belirledikten sonra oradaki sorun neyse çözümüne gitmemiz gerekiyor. Diğer bir önemli husus, bu teknolojiler bize hasattan önce verimle ilgili çok büyük pencere açıyor. Hasat etmeden veriminizin ne kadar olacağını bilmeniz, tarımsal ekonomi açısından çok önemli girdi sağlıyor.” diye konuştu.

Köksal, OMÜ olarak sulamada dijitalleşme konusunda çalışmalar yürüttüklerini belirterek, şunları kaydetti:

“Büyük alanlarda hangi çifti ne kadar su kullanıyor, bunu tespit edebiliyoruz. Doğruluk oranımız yüzde 90’ın üzerinde. Büyük alanda suyu yönetiyorsanız, kimin ne kadar kullandığını bilmek zorundasınız. Bu, uydu ve İHA sistemleriyle artık mümkün. Bu bize sulamada israf ettiğimiz suyu geri kazanma, israf etmeme, sulamada kaybedilen suyu azaltma gibi kolaylık sağlayacak. Suya doğru kullandığımızda da daha çok alanda sulama yapabiliriz. Daha az baraj, gölet gibi yatırımlara ihtiyacımız olacak. Bu, milli ekonomiye çok ciddi katkı sağlayacak bir mesele.”

İHA sistemleri altında bulunan gelişmiş kameralar ve görüntüleme sistemlerinin tarımda önemli veri sağladığının altını çizen Köksal, “Bunlar bize kuraklık etkisini belirleme, bitkileri anlık izleme olanağı sağlıyor. Model geliştirmede buradan aldığımız veriler çok büyük kolaylık sağlıyor. Bu sistemi, kontrollü ortamda yetiştirdiğimiz bitkiler üzerinde uçurarak görüntüleme yapıyoruz ve bunları analiz ettikten sonra makine öğrenmesi yapay zeka ile geliştirdiğimiz modelleri uydu sistemlerine entegre edebilir duruma geliyoruz.” ifadelerini kullandı.

İlaçlama, tohumlama ve gübreleme gibi konularda da İHA sistemlerinin kullanıldığını dile getiren Köksal, “Özellikli ilaçlamada etkinlik artıyor. Daha az ilaçla daha büyük alanlar ilaçlanabiliyor. Dronla ilaçlama yaptığınız zaman tarım alet ve ekipmanıyla girmediğiniz için bitkiye ve araziye de daha az zarar vermiş oluyorsunuz.” diye konuştu.